Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiş bir marka hakkında markanın hükümsüzlüğü davası açılabilir. Tescili yapılmamış ancak kullanılan bir marka hakkında hükümsüzlük davası açılamaz.
Marka, bir mal veya hizmetin bir başka mal veya hizmetten ayırt edilmesini sağlayan sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sesler ve malların ve ambalajların biçimi olmak üzere her türlü işaretten oluşabilir.
Türk Patent ve Marka Kurumu’na tescil başvurusu yapılmış bir marka için mutlak ve nispi ret nedenleri sayılmıştır. Marka olamayacak işaretler mutlak ret nedeni iken, markanın taklit edilmesi, benzerliği ya da daha önce tescil edilen başka bir marka ile karıştırılma ihtimali var ise bunlarda nispi ret nedenleri arasında yer alır. Kurum tescili talep edilen bir marka için yasal düzenlemelere göre değerlendirme yaparak markayı tescil eder.
Marka tescil edildikten sonra aslında o markanın mutlak veya nispi ret nedenlerinden birini taşıdığı bu nedenle tescil edilmemesi gerektiğine yönelik bir iddia var ise markanın hükümsüzlüğü davası açılarak markanın sicilden terkini sağlanabilir.
İçindekiler
Markanın hükümsüzlüğü davasını kimler açabilir?
Menfaati olan herkes bu davayı açabilir. Tescilli bir marka sahibi kendi markası ile karıştırılma ihtimali olan bir başka marka tescili için markanın hükümsüzlüğü davası açabilecektir. Markanın tescil başvurusu aşamasında itiraz edip etmemesinin bir önemi yoktur. Tescil başvurusuna yapılan itiraz Kurum tarafından reddedilmiş dahi olsa markanın hükümsüzlüğü davasını açabilecektir. Marka sahibinin zararının doğmuş olması da şart değildir. Zarar doğmamış dahi olsa zararın doğma ihtimali olduğundan davayı açabilecektir.
Halkı yanıltacak işaretler için de tüketiciler markanın hükümsüzlüğü için dava açabilecektir. Ürünün kalitesi, niteliği veya coğrafi kaynağı gibi yanıltıcı işaretler kullananlara karşı tüketici markanın hükümsüzlüğü davası açabilir.
Cumhuriyet savcıları da kamu yararını ilgilendiren mutlak veya nispi ret nedenlerden birinin var olduğu bir marka hakkında markanın hükümsüzlüğü davası açabilecektir.
Markanın hükümsüzlüğü davasında davalı kimdir?
Hükümsüzlüğü talep edilen markanın sahibi veya hukuki haleflerine karşı dava açılır. Bu davalarda Türk Patent ve Marka Kurumu taraf olarak gösterilmez.
Markanın hükümsüzlüğü davası hangi sürede açılmalıdır?
Hükümsüzlük davaları 5 yıllık hak düşürücü süreye tabiidir. Bu süre tescil edildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Mahkemece re’sen sürenin geçip geçmediğine bakılır. Ancak marka sahibinin kötüniyetli olması durumunda bu süre dikkate alınmaz. Dava her zaman açılabilir.
Markanın Hükümsüzlüğü Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Görevli mahkeme Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir. Bu mahkemelerin olmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Yetkili mahkeme ise davacının yerleşim yeri, hukuka aykırı fiilin gerçekleştiği yer veya fiilin etkilerinin görüldüğü yer mahkemesidir.
Bir marka mutlak veya nispi ret nedenlerinin varlığına rağmen aşağıdaki hallerden birinin varlığı halinde markanın hükümsüzlüğüne karar verilemeyecektir. Bunlar:
- Bir marka kullanım sonucu ayırt edici özellik kazanmış ise bu durumda hükümsüzlüğüne karar verilemeyecektir.
- Marka sahibi, kendi markası ile karıştırılma ihtimali olan veya diğer sebeplerden birinin varlığı halinde hükümsüzlüğe tabi olan bir markanın tescilinin üzerinden 5 yıl geçmiş ise sonradan tescil edilen marka için kendi markasını gerekçe göstererek hükümsüzlüğünün talep edemeyecektir. Ancak bu sürenin hesabı her ne kadar tescil tarihi dikkate alınarak hesap edilmekte ise de marka sahibinin sonradan tescil edilen markanın tescilini bilmesi ve bilebilecek durumda olması da gerekir. Bunun yanında sonradan tescil edilen marka sahibinin kötüniyetli olması durumunda 5 yıllık süre dikkate alınmaz. Her zaman dava açılabilir.
- Kendi markası ile karıştırılma ihtimali olan sonradan tescili yapılan marka için açtığı hükümsüzlük davasına davalı tarafça markanın kullanılmadığı def’i ileri sürülür ise davayı açan marka sahibi dava tarihinden itibaren geriye yönelik 5 yıl içinde markayı kullandığını ispat etmek zorundadır. Marka haklı bir sebep olmadan kullanılmamış ise bu durumda sonradan tescil edilen markanın hükümsüzlüğüne karar verilemeyecektir.