İçindekiler
Boşanma Davasında Kadının Hakları
Boşanma davasında kadının haklarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Nafaka Hakkı
- Mal Paylaşımından Kaynaklanan Hakkı
- Velayet Hakkı
- Kadının Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkı
- Kadının Evi Kullanmayı Talep Hakkı
- Kadının Şahsi Eşyalarını Talep Hakkı
- Kadının Ziynet Eşyaları Talep Hakkı
- Kişisel Güvenlik ve Koruma Hakkı
- Maddi Tazminat Hakkı
- Manevi Tazminat Hakkı
- Kadının Aile Konutu Şerhi Koyma Hakkı
- Kadının Ücretsiz Avukat Talep Hakkı
- Nafaka Hakkı: Boşanma davalarında, kadının en temel haklarından biri nafaka hakkıdır. Nafaka, ekonomik durumu daha zayıf olan eşe, diğer eş tarafından düzenli olarak ödenen mali destektir. Türk hukukunda, eş için hükmedilen nafakaya yoksulluk nafakası denir. Dava sürecinde eş ve çocuk lehine hükmedilen nafaka ise tedbir nafakasıdır. Çocuk için hükmedilen nafaka ise iştirak nafakasıdır.
- Mal Paylaşımı: Boşanma sürecinde, evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşımı önemli bir konudur. Türkiye’de uygulanan mal rejimine göre, evlilik sürecinde edinilen malların eşit şekilde paylaşılması esastır. Kadın, evlilik süresince edinilen mal varlıklarının yarısına hak sahibi olabilir.
- Velayet Hakları: Çocukların velayeti, boşanma sürecinde önemli bir konudur. Genellikle çocukların menfaatine en uygun olan durum dikkate alınır. Annelere, özellikle küçük yaşta çocukların bakımı söz konusu olduğunda, velayet verilme ihtimali yüksektir.
- Kadının Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkı: Boşanma sonrasında velayet hakkı babaya verilmişse mahkeme anneyle çocuğun hangi gün ve saatlerde görüşeceğini düzenleyerek çocuk ile annesi arasında kişisel ilişki kurar. Mahkeme çocuğun üstün yararını gözeterek karar verir. Mahkeme kararına aykırı davranan babaya karşı kadın, çocuğun kendisine teslim edilmesini talep hakkı da vardır.
- Kadının Evi Kullanmayı Talep Hakkı: Boşanma davası sonunda ortak yaşanılan konutta kimin yaşamaya devam edeceği taraflar arasında anlaşmazlık konusu olabilir. Bu durumda kadın, mahkemeden ortak yaşanılan konutu kullanmaya devam etmeyi talep edebilir. Mahkeme tarafların sosyal ve ekonomik durumuna göre bir karar verecektir.
- Kadının Şahsi Eşyalarını Talep Hakkı: Evlenmeden önce edinilen mallar veya miras yoluyla kendisine intikal eden malvarlığı, kişisel eşyaları vb. Kadının şahsi malvarlığıdır. Kadın, şahsi eşya ve malvarlığının kendisine teslimini mahkemeden talep edebilir.
- Kadının Ziynet Eşyaları Talep Hakkı: Düğünde takılan veya evlilik sürecinde kendisine hediye edilen ziynet eşyaları kadının şahsi malvarlığıdır. Düğünde takılan altınların kim tarafından takıldığının bir önemi yoktur. Takılan tüm altınlar kadına aittir. Boşanma davası ile birlikte kadın, ziynet eşyalarının kendisine teslimini talep edebilir. Boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren de açacağı ayrı bir dava ile talep edebilir. Ziynet eşyalarının aynen iadesi için zamanaşımı süresi yoktur. Ancak daha önceden ziynet eşyaları bozdurulmuş ise ancak bedeli talep edilebilir. Bedelinin talep edilmesi durumunda boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içinde dava açılmış olmalıdır.
- Kişisel Güvenlik ve Koruma Hakkı: Şiddet veya tehdit içeren evliliklerde kadınlar, kişisel güvenlikleri için koruma talep edebilirler. Bu, uzaklaştırma kararları ve koruyucu tedbirler şeklinde uygulanabilir. 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında taleplerde bulunulabilir.
- Maddi Tazminat Hakkı: Kadın eş, uğradığı maddi zararının giderilmesini boşanma davası ile birlikte talep edebileceği gibi boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde ayrı bir dava ile de talep edebilir.
- Manevi Tazminat Hakkı: Boşanma sebepleri arasında, eşlerden birinin kusurunun bulunması durumunda, mağdur eş manevi tazminat talep edebilir. Bu, özellikle aldatma, şiddet gibi durumlar için geçerlidir. Kadın eş, uğradığı manevi zararının giderilmesini boşanma davası ile birlikte talep edebileceği gibi boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde ayrı bir dava ile de talep edebilir.
- Kadının Aile Konutu Şerhi Koyma Hakkı: Eşlerin birlikte yaşadıkları konut erkek eş adına kayıtlı ise, kadın eş tapuya giderek o konutun aile konutu olduğunu beyan eder ve taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasını sağlayabilir. İlgili tapu kaydına aile konutu şerhi işlendiğinde erkek eş, kadın eşin rızası olmaksızın o taşınmazı satamaz veya sınırlayıcı hak tahsis edemez. Bu da erkek eşin boşanma sürecinde mal kaçırmasının önüne geçer.
- Kadının Ücretsiz Avukat Talep Hakkı: Kadın eş, boşanma davası sürecinde avukat desteği almak istiyor ancak maddi gücü el vermiyorsa yaşadığı yerin barosuna başvurarak adli yardım talebinde bulunabilir. Baro tarafından talep eden kişiye boşanma avukatı atanır. Adli yardım şartlarının varlığı halinde baro tarafından sağlanacak avukatlık hizmeti desteğinin yanında yargılama harç ve giderleri de Devlet tarafından karşılanır.
Boşanma sürecinde, kadınların hakları ve yasal süreçler karmaşık olabilir. Bu nedenle, kadınların haklarını korumak ve en iyi şekilde temsil edilmek için uzman bir avukata başvurması önemlidir. Hukuki destek, bu süreçte kadınların haklarını korumak ve adil bir sonuca ulaşmak için kritik bir rol oynar.